آیا جهان اسرائیل را تنها خواهد گذاشت؟ | شورای آتلانتیک: دولت احمدی نژاد و رئیسی دارایی ارزشمند اسرائیل بودند و پزشکیان مایه نگرانی است
رویداد۲۴ | ترجمه از لیلا فرهادی: شورای آتلانتیک در یادداشتی به نامه حمایتی مسعود پزشکیان، رئیس جمهور منتخب ایران، در ۸ جولای به سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله اشاره کرده و نوشته این نامه از نظر اسرائیلی‌ها یک پیام داشت و آن اینکه روی کار آمدن یک رئیس جمهور اصلاح طلب هیچ تفاوتی در حال اسرائیل ایجاد نخواهد کرد. پزشکیان در پاسخ به پیام تبریک نصرالله، متعهد شد که همچنان از محور مقاومت در منطقه حمایت کند.
یک محقق اسرائیلی در حساب کاربری توییتر (ایکس) خود در واکنش به این پیام‌ها نوشت: «مخاطب این نامه کسانی هستند که در اینجا خواب دیده اند که پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران، تغییری در سیاست ستیزه جویانه ایران در قبال اسرائیل ایجاد می‌کند.»
جهان خوش بین نیست اما به پزشکیان فرصت خواهد داد
شورای آتلانتیک نوشته واکنش اسرائیل به انتخاب پزشکیان قابل درک بود، اما واکنش جهانی ممکن است متفاوت باشد. جامعه بین المللی، به ویژه غرب، عجله‌ای برای اعتماد و خوش بینی به رئیس جمهور آینده ایران، با توجه به ناامیدی‌های قبلی از رفتار ایران در زمان روسای جمهور عملگرای قبلی ندارد. به عنوان مثال، برنامه موشکی هسته‌ای و بالستیک ایران در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی (۱۹۹۷-۲۰۰۵) پیشرفت قابل توجهی داشته است. شبکه منطقه‌ای گروه‌های غیردولتی مورد حمایت ایران نیز در زمان حسن روحانی، رئیس‌جمهور عملگرای ایران (۲۰۱۳-۲۰۲۱) گسترش یافت.
این رسانه نوشته: با این وجود، احتمالاً جهان به رئیس جمهور جدید فرصت خواهد داد.
به گزارش آتلانتیک کانسیل، انتصاب احتمالی عباس عراقچی، مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای به عنوان وزیر امور خارجه پزشکیان، امیدواری‌هایی را برای مشارکت مجدد ایران در گفتگوهای دیپلماتیک با غرب برای یافتن راه‌حل سیاسی در موضوع هسته‌ای و یا حتی موضوع افزایش تنش بین ایران و آمریکا در خاورمیانه بالا برده است.
این در حالی است که به تحلیل این رسانه، انتخاب سعید جلیلی، تندروترین کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری، می‌توانست به اسرائیل کمک کند تا جامعه جهانی را متقاعد کند که تعامل با ایران فایده‌ای ندارد و باید فشار مضاعفی علیه جمهوری اسلامی اعمال شود.
سپاه مانع دخالت رئیس جمهور در امور منطقه‌ای است
در واقع بسیار بعید است که رئیس جمهور آینده ایران بتواند نگرش جمهوری اسلامی را نسبت به اسرائیل یا حمایتش از شبکه نیابتی منطقه‌ای تغییر دهد. اختیارات رئیس جمهور تا حد زیادی به امور داخلی محدود می‌شود، و سپاه پاسداران انقلاب به ویژه نیروی قدس در امور منطقه به طور قابل توجهی از دخالت رئیس جمهور جلوگیری می‌کند؛ بنابراین جای تعجب نیست که دوره ریاست جمهوری روحانی به صحنه رقابت و تنش بین دولت وی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تبدیل شد.
در نوار صوتی فاش شده‌ای که اندکی پیش از پایان دوره ریاست جمهوری روحانی در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت، گفت که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بسیاری از تصمیمات دولت را نادیده می‌گرفت. ظریف در یک گفتگوی سه ساعته ضبط شده که بخشی از پروژه تاریخ شفاهی مستند کار دولت وقت بود، گفت: «در جمهوری اسلامی، میدان حاکم است و من دیپلماسی را فدای میدان کرده ام به جای اینکه میدان در خدمت دیپلماسی باشد.»
شورای آتلانتیک نوشته: با در نظر گرفتن این موضوع، دیدگاه پزشکیان درباره اسرائیل منعکس کننده اجماع کنونی تصمیم گیرندگان ایرانی است. پس از انتخابات دور اول ریاست جمهوری، نامزد اصلاح طلب به خبرنگاران گفت که امیدوار است کشورش تلاش کند "با همه کشور‌ها به جز اسرائیل" روابط دوستانه داشته باشد.
خوش بینی اسرائیل به خاتمی و روحانی اشتباه بود
این رسانه به تجربه بیست و هفت سال پیش و انتخاب محمد خاتمی به عنوان یک رئیس جمهور اصلاح طلب در ایران اشاره کرده نوشت: در آن زمان انتظارات قابل توجهی در اسرائیل ایجاد شده بود. دیوید لوی، وزیر امور خارجه وقت، در جلسه‌ای که در ۲۸ می ۱۹۹۷ در کنست برگزار شد، به انتخاب خاتمی به عنوان رئیس جمهور واکنش نشان داد و گفت که یک گذار مهم در ایران در حال وقوع است که باید از نزدیک دنبال شود. لوی با تاکید بر اینکه سیاست خارجی ایران عمدتاً توسط رهبری که مخالف روابط با غرب است، دیکته می‌شود، ابراز امیدواری کرد که به لطف خاتمی تغییراتی اعمال شود که ناشی از روی کار آمدن «فردی با تحصیلات و دانش در زمینه‌های مختلف و حوزه‌هایی است که با دنیای غرب آشنا هستند.»
وی در پایان گفت: «بسیار خوشحال خواهیم شد که ایران برای کاهش تنش در منطقه، توقف تروریسم و جستجوی راه‌های همکاری و صلح تلاش کند... شاید به زودی شاهد تغییری باشیم که همه ما انتظار داریم.»
این رسانه نوشته: با این حال، طی سه دهه اخیر، برای همه روشن شده که یک رئیس جمهور در ایران، صرف نظر از اینکه چقدر اصلاح طلب یا عمل گرا باشد، ظرفیت محدودی برای تغییر سیاست ایران در مسائل مربوط به اسرائیل دارد. علاوه بر این، رویارویی بین دو کشور به شدت افزایش یافته است.
بیشتر بخوانید:
دولت‌های احمدی نژاد و رئیسی به نفع اسرائیل بودند و دولت پزشکیان بار اضافی بر دوش اسرائیل است
شورای آتلانتیک نوشته اسرائیل، به ویژه در زمان نخست وزیری بنیامین نتانیاهو، تلاش‌های خود را برای ایجاد اجماع در جامعه بین المللی علیه جمهوری اسلامی افزایش داده است. برای این استراتژی، روسای جمهور تندرو مانند محمود احمدی نژاد و ابراهیم رئیسی که آشکارا خواهان نابودی اسرائیل بودند، به دارایی‌های با ارزش اسرائیل تبدیل شدند. در مقابل، روسای جمهور عملگراتر به عنوان بار و چالشی تلقی می‌شدند که می‌تواند متقاعد کردن بقیه جهان برای پیوستن به کارزار علیه ایران را دشوارتر کند؛ بنابراین جای تعجب نیست که نخست وزیر نتانیاهو بلافاصله پس از انتخاب روحانی در تابستان ۲۰۱۳، آن را محکوم کرد. نتانیاهو در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در پاییز ۲۰۱۳، گفت: روحانی شبیه احمدی نژاد نیست، اما وقتی صحبت از برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران می‌شود، تنها تفاوت آنها این است: احمدی نژاد گرگی در لباس گرگ بود. روحانی یک گرگ در لباس میش است.
اسرائیل برای دولت پزشکیان چه برنامه‌ای دارد؟
انتخاب پزشکیان در زمانی رخ داده که که نگرانی اسرائیل در مورد ایران افزایش یافته است. آویگدور لیبرمن، اپوزیسیون جنگ طلب اسرائیل، عضو کنست، ۵ جولای استدلال کرد که ایران در حال برنامه ریزی برای یک هولوکاست دیگر علیه اسرائیل در دو سال آینده است.
رئیس حزب اسرائیل بیتنو گفت: «ما در بحبوحه برنامه ایران برای نابودی اسرائیل هستیم.» او به گفته‌های ایهود باراک، نخست وزیر سابق اسرائیل استناد کرد که که در اواسط ژوئن در هاآرتص هشدار داده بود که طی شش ماه تا یک سال، ایران یک جنگ فرسایشی چندجانبه را علیه اسرائیل با هدف فروپاشی و سپس نابودی آن آغاز خواهد کرد.
مقامات ارشد ایران اعلام کرده‌اند که پایان اسرائیل نزدیک است و این بر نگرانی‌های اسرائیل افزوده است. رهبر ایران در مراسم سالگرد رحلت بنیانگذار انقلاب اسلامی تصریح کرد: حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ضربه قاطعی به رژیم صهیونیستی وارد کرد. وعده الهی برای نابودی رژیم صهیونیستی محقق می‌شود و روزی را خواهیم دید که فلسطین از رودخانه به دریا خواهد رسید.
شورای آتلانتیک نوشته این اظهارات در اسرائیل به معنای آن است که ایران به این نتیجه رسیده که کارزار غزه و تضعیف اسرائیل شرایط را برای تحقق چشم انداز ایدئولوژیک نابودی اسرائیل فراهم کرده است. در این شرایط، جهان ممکن است مایل باشد به رئیس جمهور بعدی فرصت بدهد، اما اسرائیل ممکن است نگران مقابله احتمالا تنهایی خود با تهدید ایران باشد.
